بررسی عوامل اجتماعی - اقتصادی موثر بر رفتار باروری زنان روستائی استان یزد

هدف از انجام این بررسی، سنجش عوامل اجتماعی - اقتصادی موثر بر رفتار باروری زنان روستایی استان یزد، که از طریق نمونه گیری انتخاب شده بودند، می باشد. به منظور تبیین چنین مسئله ای از چهار دسته تئوری استفاده گردید، که عبارت بودند از : تئوریهای اقتصادی، بیولوژیکی، اجتماعی، و فرهنگی نگرشی . یافته های تجربی این بررسی موید نکات عمده زیر می باشد: عوامل جسمانی نظیر سن ازدواج و سن فعلی زنان را می توان از مهمترین متغیرهای موثر بر تعداد فرزندان فعلی زنان قلمداد نمئد نتایج بررسی گواه این مطلب هستند که دو متغیر مذکور به تنهایی قادرند در حدود 65 درصد از واریانس تعداد فرزندان خانوارهای مورد بررسی را توضیح دهند (ر.ک جدول 4-47) در کنار عوامل جسمانی می توان یادآور نقش پراهمیت پایگاه اجتماعی زنان در تبیین رفتار باروری شد. در این بررسی با استفاده از دو معرف میزان تحصیلات و نیز اشتغال زنان سعی گردید تا به بررسی وضعیت منزلتی زنان پرداخته شود. نتیجه سنجش این دو معرف نشان می دهد که باروری زنان مورد مصاحبه دارای رابطه معکوس با عوامل مذکور می باشد به بیان دیگر زنان شاغل و همچنین زنانی که دارای میزان تحصیلات بیشتری می باشند، از فرزندان کمتری برخوردارند. (ر.ک 4-13 و 4-14) . میزان درآمد سالیانه خانوارهای مورد بررسی هیچگونه تاثیری در کاهش و یا افزایش تعداد فرزندان ایشان ندارد. بنابراین نمی توان با استناد به تئوریهای اقتصادی باروری، تفاوتی را بین گروههای درآمدی مختلف در مورد تعداد فرزندان قایل گردید. خانوارهای روستایی قبل از آنکه به هزینه های تربیت و نگهداری فرزندان بیاندیسشند، به ارزش ابزاری فرزندان و در واقع به منافع اقتصادی ایشان می نگرند. در جامعه مورد بررسی، برداشتهای متفاوتی از تنظیم خانواده و کنترل بارداری وجود دارد. به گونه ای که عدم اعتقاد به این امر، درکنار عوامل جسمانی و نیز منزلتی از مهمترین عوامل تبیین کننده باروری می باشد . اعتقادات مذهبی در مورد نهی عمل پیشگیری بگونه ای فراگیر در نگرشهای زنان مورد بررسی، پیرامون تنظیم خانواده مشهود بود. نتایج بررسی گواه این است که زنانی که اعتقاد به چنین هنجارهایی داشته اند، دارای فرزندان بیشتری بوده اند. در جامعه روستایی مورد بررسی، زنان تا حدود بسیار زیادی در پذیرش و استفاده از روشهای تنظیم خانواده تابع نقطه نظرات همسران خود می باشند. به دیگر سخن مخالفت مردان با روشهای مذکور از عمده دلایل عدم پذیرش و استفاده از روشهای پیشگیری توسط زنان است . سهولت دستیابی وسایل پیشگیری از بارداری در ارتباط تنگاتنگی با استفاده از آن قرار دارد. نتایج بررسی نشان می دهد زنانی که امکان تهیه این وسایل را در روستای محل سکونت خود دارند به نحو معنی داری استفاده بیشتری از وسایل مذکور می نمایند. تشریک مساعی و مشاوره زنان با همسران خویش پیرامون مسایل تنظیم خانواده زمینه ساز توافق زوجین در مورد تعیین تعداد مطلوب فرزندان و تلاش در جهت تحدید ابعاد خانواده می باشد و در این راستا سواد مردان و زنان بعنوان یک عامل تسهیل کننده عمل می نماید.